ИНСТИТУТ АУЭЗОВА

Структура института

ОТДЕЛЫ

«Абаеведение и современная литература»

Руководитель – МАДИБАЕВА Канипаш Кайсакызы, доктор филологических наук, профессор

«Изобразительное искусство»

Руководитель – Д.С. Шарипова, кандидат искусствоведения, доцент

«Научная инновация «Рукописи и текстология»

Руководитель – Жумашай Сайлауқызы РАКЫШ, кандидат филологических наук, доцент

«Научно-культурный центр «Дом Ауэзова»

Директор – Диар Аскарович КУНАЕВ

«Музыковедение»

Руководитель – КАЗТУГАНОВА Айнур Жасанбергеновна, кандидат искусствоведения, доцент

«Литература и художественная публицистика в эпоху независимости»

Руководитель – Гулжахан Жумабердикызы ОРДА, доктор филологических наук, профессор

«Театроведение и киноведение»

Руководитель – Амангельды Оразбайулы МУКАН, кандидат филологических наук, доцент

«Фольклористика»

Руководитель – Кенжехан Исламжанович МАТЫЖАНОВ, академик Национальной академии наук Республики Казахстан, доктор филологических наук, профессор.

«Международные отношения и мировая литература»

Руководитель – АНАНЬЕВА Светлана Викторовна, кандидат филологических наук, доцент

Отдел «Абаеведения и литературы новой эпохи»

Отдел «Абаеведения и литературы новой эпохи» занимается исследованием жизни и литературного наследия Абая, а также изучением проблем абаеведения. Отдел был основан в 1944 году под руководством М.О. Ауэзова при Институте языка и литературы Казахского филиала Академии наук СССР. В первые годы в отделе работали такие видные ученые, как М. Ауэзов, М.С. Сильченко, К. Жумалиев, Ы. Дуйсенбаев, Б. Кенжебаев, К. Мухамедханов, Ж. Ысмагулов и другие.

15 июня 1951 года Институт языка и литературы Академии наук Казахской ССР совместно с Союзом писателей Казахстана организовал научные дебаты по обсуждению литературного наследия Абая. Результатом стало принятие постановления, в котором творчество Абая было объявлено противоречащим исторической правде, вымышленным, ложным и вредным. Вследствие этого М.О. Ауэзов подвергся преследованиям и был вынужден покинуть республику. Ученые К. Жумалиев, Е. Ысмаилов, К. Мухамедханов и другие были осуждены на длительные сроки. После этого отдел абаеведения был закрыт, и исследования продолжились лишь в рамках Литературно-мемориального музея Абая в Семее.

Тем не менее, даже такие необоснованные обвинения не смогли нивелировать творческий гений Абая. В 1954 году широко отмечалось 50-летие со дня его смерти, что способствовало публикации множества статей о его жизни и творчестве. Под руководством М.О. Ауэзова были подготовлены и изданы двухтомные сборники произведений Абая с текстологическими уточнениями и научными комментариями.

Позже отдел функционировал в составе отдела истории казахской литературы под руководством корреспондента Академии наук Казахской ССР, доктора филологических наук, профессора Ы.Т. Дуйсенбаева (1961–1976), профессора А.Ж. Дербисалина (1976–1986), а также профессора М.Мырзахметова.

Отдел провел масштабные научно-исследовательские работы, посвященные различным аспектам творчества Абая. Среди значительных трудов можно выделить совместные работы М. Ауэзова и Б. Кенжебаева, такие как «Абай – великий казахский поэт (1845–1945)», книгу М.С. Сильченко «Абай», а также исследования Б. Кенжебаева, Е. Ысмаилова, К. Жумалиева и других ученых.

В 1987–1998 годах под руководством Ш.К. Сатпаевой были выполнены значительные работы, посвященные актуальным вопросам абаеведения. В период независимости Казахстана абаеведение получило возможность свободного развития, выйдя из-под влияния идеологии советского периода.

С осени 2001 года, после прихода на пост руководителя института академика С. Каскабасова, отдел был переименован в «Абаеведение и литература новой эпохи». В 2001–2002 годах его возглавлял академик З. Ахметов, в 2003–2006 – профессор А. Егеубаев, который сыграл значительную роль в обновлении исследований, посвященных эпохе Абая.

Сегодня отдел возглавляет доктор филологических наук, профессор К.К. Мадибай. В составе отдела работают молодые ученые, активно занимающиеся текстологией произведений Абая, а также подготовкой и выпуском академических изданий. Среди последних достижений – трехтомное собрание сочинений Абая, изданное к его 175-летию.

Отдел продолжает свою деятельность, реализуя научно-исследовательские проекты, такие как «Учение Абая – духовно-культурный код нации» и «Текстология стихотворений и поэм Абая: сравнительный анализ рукописных и печатных изданий конца XIX – начала XX века».

Отдел «Изобразительное искусство»

Научные интересы отдела сосредоточены на комплексном изучении отечественного искусства и архитектуры в контексте современных научных стратегий и общих направлений мирового художественного процесса.
В настоящее время в отделе изобразительного искусства под руководством кандидата искусствоведения Д.С. Шариповой работают молодые специалисты, такие как А.Б. Кенджакулова, Ж.А. Аксақалова, М.М.Келсинбек.

Благодаря усилиям известного деятеля казахской культуры, академика А.К. Жубанова, в Казахстане был открыт сектор искусствоведения Академии наук Казахской ССР. С 1950 года сектор возглавлял доктор искусствоведения, член-корреспондент АН Казахской ССР Б.Г. Ерзакович.
В 1961 году сектор вошел в состав Института литературы и искусства имени М.О. Ауэзова как отдел театроведения и изобразительного искусства.
С 1971 по 1990 годы должность заведующего отделом изобразительного искусства занимала кандидат искусствоведения Г.А. Сарыкулова. В период с 1992 по 1995 годы отдел возглавлял заслуженный деятель культуры Казахстана, академик КазГАСА Ш.Е. Уалиханов. С 1995 по 2017 годы отделом руководила профессор, доктор искусствоведения Р.А. Ергалиева.

За последние десятилетия отдел провел работу по следующим научным проектам:

«Мастера изобразительного искусства Казахстана» (3, 4 тома, 2004–2008);
«Изобразительное искусство Казахстана. Период независимости» (2009);
«Идея независимости и художественная культура» (3, 6, 9 книги, 2010–2011);
«Идея независимости в изобразительном искусстве Казахстана» (2011);
«100 шедевров казахстанского искусства» (2010, переиздание в 2013);
«Культурный полилог: изобразительное искусство диаспор Казахстана» (2014);
«Искусство казахов за рубежом» (2014);
«Синтез искусств в художественной культуре Казахстана на рубеже XX–XXI веков» (2017);
«Казахские орнаменты: интерпретация и специфика в искусстве Казахстана сквозь века»;
«Облик изобразительного искусства Казахстана в контексте мирового художественного процесса» (2017);
«Культурная память как духовный ресурс национальной идеи “Мәңгілік Ел” в современном изобразительном искусстве и архитектуре Казахстана» (2022);
«Изобразительное искусство Казахстана в контексте духовного обновления» (2022).

Научные сотрудники отдела в настоящее время ведут исследования в рамках крупных проектов:

«Изобразительное искусство и архитектура Казахстана периода независимости: стиль эпохи и преемственность традиций»;
«Феномен интермедиализма в современной культуре Казахстана: теоретические основы и художественная практика»;
«Транзит культурных ценностей во времени и пространстве».

Все проекты направлены на изучение и определение роли отечественного искусства в процессе возрождения национального самосознания и исторической памяти, на развитие отечественного искусства в период независимости, а также на комплексное исследование интермедиальных жанров в современном искусстве Казахстана.

Научно-инновационный отдел «Рукописи и текстология»

1 августа 1990 года правительством Казахстана было принято специальное постановление «О создании научного центра «Рукописи и текстология» при Институте литературы и искусства им. М.О. Ауэзова». Этот научный центр стал первой специализированной научной структурой в истории Казахстана, занимающейся изучением древних рукописей и литографических книг.
Основной фонд отдела рукописей насчитывает более 500 000 наименований, собранных в около 1500 папок, включающих древние рукописи на казахском и восточных языках (арабский, персидский, татарский и др.), а также литографические книги XIX и начала XX веков, посвященные казахской культуре и истории. В фонде также хранится около 700 аудиокассет, микрофильмов и микрофиш.
Учёные отдела опубликовали более 200 научных изданий, включая около 50 исследований и монографий. В рамках государственной программы «Культурное наследие» сотрудники отдела подготовили уникальную в мировом масштабе 100-томную серию «Слово предков».

Отдел рукописей Института литературы и искусства им. М.О. Ауэзова был создан в 1962 году. В разные годы отдел возглавляли выдающиеся учёные, литературоведы и фольклористы, среди которых Герой Советского Союза, академик Академии педагогических наук СССР, доктор филологических наук, профессор М. Габдуллин; доктора филологических наук, профессора М. Базарбаев, А. Нарымбетов, О. Нурмагамбетова, Ш. Ыбыраев, А. Сейдимбек, Ж. Тилепов, Б. Азибаева; академик НАН РК, доктор филологических наук, профессор С. Каскабасов; кандидаты филологических наук С. Сеитов, У. Субханбердина, С. Косанов, Т. Альбеков, Т. Кыдыр. В настоящее время отдел возглавляет кандидат филологических наук Ж. Ракиш.
С момента основания отдел внёс значительный вклад в историю отечественной науки. Сотрудники отдела опубликовали научные монографии, исследования, многотомные издания и сборники, включая:

многотомник «История казахской литературы» (1959–1962),
трёхтомное научное издание «Героические эпосы» (1961–1964),
трёхтомник «Айтыс» (1965),
трёхтомник «Сказки» (1959–1963),
13-томное издание «Научное описание казахских рукописей» (1975–2022),
четырёхтомник «Казахская литература, критика и искусство» (1996),
библиографические указатели по казахскому фольклору и фольклористике (2005, 2009),
17-томное издание «Казахская народная литература» (1986–1996),
семь томов многотомника «Слово предков» (2002),
издания произведений Суинбая Аронулы (2015), «Хикметы Ходжи Ахмета» (2020) и др.

Отдел опубликовал 10-томную антологию «Фольклор степи» (2019–2020), издание «Казахский эпос» (2010), справочник к 100-томнику «Слово предков» (2022).
Сотрудники отдела участвуют в подготовке академических полных собраний произведений выдающихся деятелей казахской литературы и искусства: Абай (2020), Жамбыл (2021), Ахмет (2022). Также готовятся академические издания произведений Магжана и Шакарима.

В отделе работают 5 кандидатов наук, 2 доктора PhD, 3 докторанта PhD и 3 магистра наук.
С 2001 года отдел реализует проекты, включая:

«Казахские рукописи – неисчерпаемое сокровище духовной культуры современного Казахстана» (2001–2003),
«Рукописное наследие и духовность» (2003–2005),
«Текущие задачи текстологии» (2006–2008),
«Рукописные версии казахских эпосов о независимости: сохранение, систематизация, публикация» (2009–2011),
и другие проекты, включая работы по изучению постфольклора и актуальных вопросов литературоведения (2022–2024).

Научно-культурный центр «Дом Ауэзова»

Мемориальный музей-дом М.О. Ауэзова сегодня является одним из выдающихся историко-культурных памятников нашей страны. В 1997 году был построен новый выставочный зал, посвящённый жизни и творчеству М. Ауэзова. В этом же году, к 100-летию со дня рождения писателя, состоялась торжественная церемония открытия обновленного музея и нового выставочного зала. На мероприятии присутствовал Президент страны, который оставил теплые пожелания в книге для почетных гостей. Автором основного архитектурного проекта нового здания стал Ш. Матайбеков, а оформление экспозиции, связанной с жизнью и творчеством М. Ауэзова, выполнил художник Б. Кошербаев. Здание было спроектировано таким образом, чтобы быть частично погруженным в землю, а на его крыше установили купол, напоминающий Каабу в Мекке. Идея архитектора заключалась в том, чтобы музей стал не только местом памяти о казахской литературе, но и символом духовного наследия казахского народа.

После смерти Мухтара Ауэзова в 1961 году Совет Министров Казахской ССР издал постановление от 10 августа 1961 года о превращении дома, где жил писатель, в музей.
28 ноября 1963 года литературно-мемориальный музей-дом Мухтара Ауэзова впервые открыл свои двери для посетителей. Двухэтажный дом, в котором М. Ауэзов прожил последние десять лет своей жизни (1951–1961), стал памятным местом. В письме к литературоведу З.С. Кедриной от 18 августа 1951 года Ауэзов сообщил, что переехал сюда с семьёй в конце июня 1951 года, а строительство дома началось в мае 1950 года.
Именно здесь писатель завершил многолетнюю работу над эпопеей «Путь Абая». Проект здания разработал архитектор Г. Герасимов. Дом состоит из семи комнат: четыре расположены на первом этаже, три – на втором.

Как говорил сам писатель: «Абай стал моей жизненной темой», — работа над романом «Путь Абая» заняла у него двадцать лет. Первый том эпопеи, опубликованный в 1942 году, М. Ауэзов подарил своей дочери Ляйле с надписью: «Моей надежде и радости, самой любимой Лелюсе. С крепкой верой в твоё светлое будущее. Папа». Второй том вышел в 1947 году и принёс автору Государственную премию первой степени (Сталинскую). В 1959 году «Путь Абая» стал первым произведением советского Востока, удостоенным Ленинской премии. Французский писатель Луи Арагон оценил эпопею как одно из лучших произведений ХХ века.
Четырёхтомная эпопея описывает полвека социальной, бытовой и семейной жизни казахского народа, раскрывая её через образ мыслителя, поэта и общественного деятеля Абая. В основу сюжета легли биографические факты из жизни Абая. Академик К.И. Сатпаев назвал роман «энциклопедией казахской жизни». «Путь Абая» переведён более чем на 50 языков.

На выставке, посвящённой эпопее, представлены диплом Ленинской премии, награды писателя, пишущая машинка, чернильница и халат, сшитый дочерью Абая Василей специально для М. Ауэзова. За вклад в науку и литературу писатель дважды награждён орденом Трудового Красного Знамени (1945, 1956), ему было присвоено звание заслуженного деятеля науки Казахской ССР (1957).

В 1997 году празднование 100-летия М. Ауэзова началось во Франции и завершилось на его родине. В рамках юбилея состоялись международные конференции в Париже, Бишкеке, Ленинграде, Алматы и Семее. В Ленинградском университете, где учился писатель, открыли памятную доску. Были выпущены золотые и серебряные монеты с его изображением. В 1999 году Международный фонд Абылай хана, Общество охраны памятников истории и культуры Казахстана и фонд «Алтын адам» признали М. Ауэзова «Светочем века».
3 ноября 2009 года Геральдический совет при Президенте Российской Федерации присудил М. Ауэзову звание «Личность Петербурга» и вручил музею медаль с изображением Петра I.

В выставочном зале можно увидеть картину «Песни Абая» (1963) кисти известного художника Канафии Телжанова, изображающую мальчика (будущего писателя М. Ауэзова) с дедом Ауэзом. Картина символизирует преемственность поколений и культурную связь. Здесь также находится мраморный бюст «Молодость Мухтара» (1963) работы скульптора Петра Усачёва.

Выставка завершается цитатой из статьи «Основы человечности — женщина»: «Если ты, казах, не хочешь остаться в забвении, воспитывай и исправляй свою колыбель». В музее есть кинозал, где демонстрируются фильмы и хроники, снятые по сценариям М. Ауэзова. Научно-культурный центр регулярно организует конференции и культурные мероприятия.

«Музыкатану» бөлімі

«Музыкатану» бөлімінің тарихы 1946-жылы ҚазКСР Ғылым академиясы Президиумының жанындағы «Өнертану» секторының құрамында болып, сол ашылған кезеңнен бастау алады. Бөлімде дәстүрлі музыкалық өнер (фольклорлық сарындар, ән, күй, жыр) мен кәсіби композиторлық шығармашылықтың тарихи және теориялық мәселелері ғылыми тұрғыдан зерттеліп келеді. Сонымен қатар Қазақстан аймақтарына экспедициялық сапарлар ұйымдастырып, көптеген халық мұраларын, әнші-күйші туындыларын таспаға жазып, қағазға түсіріп, келешек ұрпаққа аманаттау амалдары жүзеге асырылуда.

Бұл сектордың негізін қалаған музыкатанушы, композитор, дирижер, ҚР ҰҒА-ның академигі (1946), өнертану ғылымдарының докторы, ҚазКСР-інің халық артисі (1944) А.Қ.Жұбанов 1950 жылға дейін бөлім меңгерушісі міндетін атқарды. Ал 1951-61 жылдары ҚазССР Ғылым академиясының Тіл және әдебиет институтындағы өнертану бөлімін, кейін 1961-68 жылдары М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының музыкатану бөлімін басқарды. Академик А.Қ.Жұбановтан кейін бөлім меңгерушісі ретінде ҚР ҰҒА корр.-мүшесі, ө.ғ.д. Б.Г.Ерзакович (1968-1986), ҰҒА корр.-мүшесі, ө.ғ.д., профессор С.Ә.Күзембай (1987-1993 және 2000-2011), ө.ғ.д., профессор Б.И.Қарақұлов (1994-1998), ө.ғ.к. З.Қ.Қоспақов (1999-2000), ө.ғ.к., доцент Г.Ж.Мұсағұлова (2012-2017) басқарған. 2017 жылдың қараша айынан бастап, бүгінгі күнге дейін бөлім меңгерушісі қызметін ө.ғ.к., қауымдастырылған профессор А.Ж.Қазтуғанова атқарып келеді.

Музыкатану бөлімінде жоғары дәрежелі музыкатанушы-мамандар жұмыс істеді. Атап айтқанда, өнертанушы-ғалымдардың алдыңғы легінде: А.Қ.Жұбанов, Б.Г.Ерзакович, М.М.Ахметова, Б.Ғ.Ғизатов, Ж.Ж.Рсалдин, З.Қ.Қоспақов, Т.Мерғалиев, Ғ.Н.Бисенова, А.З.Темірбекова, Н.С.Кетегенова, З.Б.Жанұзақова, Т.Бекхожина, С.Ә.Күзембай, Б.И.Қарақұлов және т.б. болды. Аға буын зерттеушілердің жолын Қ.Ж.Жүзбасов, А.Қ.Омарова, Ж.С.Ордалиева, Г.Ж.Жоламанова, Р.Т.Несіпбай, Ғ.З.Бегембетова сияқты ғылым кандидаттары жалғастырды. Кейінгі зерттеушілердің қатарында Ә.А.Нұрбаев, А.З.Бұлтбаева, Р.С.Малдыбаева, А.Ж.Қазтуғанова, Г.Ж.Мұсағұлова, Л.Ә.Жұмабекова, Б.Ж.Тұрмағамбетова, З.М.Касимова және т.б. болды.

Этнограф-ғалымдар жинаған іссапар материалдары музыкалық-этнографиялық жинақ ретінде баспа бетін көрді. Соның нәтижесінде, Б.Ерзаковичтің «Қазақстанның халық әндері» (1955), «Қазақтың советтік халық әндері» (1959), З.Жанұзақованың «Қазақ халқының аспапты музыкасы» (1964), Т.Бекхожинаның «Қазақтың 200 әні» (1967), Т.Мерғалиевтің «Домбыра сазы» (1972), «Жаңа дәуір жыршысы» (1980), А.Темірбекованың «Қазақтың халық әндері» (1975), Б.Қарақұловтың «Асыл мұра» (1981) Б.Ерзакович, Б.Қарақұлов, З.Қоспақовтың «Қазақтың музыкалық фольклоры» (1982) және т.б. жарияланды. Сол жылдардан бастап, Институт ұйымдастырған іссапарлардан халық композиторларының шығармашылығындағы әр тұлғаға жеке тоқталып өтетін шағын кітапшалар шығарылып келген. Мысалы, Кенен Әзірбаевтің «Кенен Әзiрбаевтың әндерi» (1955), Қожағұлұлы Біржан сал «Әндері» (1959), «Ләйлім шырақ» (1983), Ақан сері Қорамсаұлының «Әндері» (1959), «Маңмаңгер» (1988), Жаяу Мұсаның «Ән, күйлері» (1959), «Әнші тағдары» (1971), «Ақ сиса» (1985), Абай Құнанбаевтың «Абайдың музыкалық творчествосы» (1954), «Айттым сәлем, Қаламқас» (1986), Әсет Найманбаевтың «Інжу-Маржан» (1992), Үкілі Ыбырай Сандыбайұлының «Гәкку» (1995) және т.б. ән жинақтары басылып шықты.

Іргелі зерттеулерден бөлім қызметкерлері Б.Ерзакович «Песенная культура казахского народа» (1966), М.Ахметова «Песня и современность» (1968), «Советтік қазақ музыкасы» (1975, А.Жұбанов және Б.Ерзаковичпен соавторлықта), Б.Ғизатов «Академик Ахмет Жубанов» (1972), Б.Темірбекова «Ладо-ритмическая основа казахской советской народной музыки» (1975), С.Күзембаева «Формирование гармонии в казахской музыке» (1977), «Воспеть прекрасное» (1982), «Национальные художественные традиции и их конвергентность в жанре казахской оперы» (2006), З.Қоспақов «Әнші тағдыры» (1971), «Сыр тартсақ тарихынан әншіліктің» (1996), «Қазақтың әншілік өнері» (1998), А.Омарова «Жамбыл и Айкумыс» Л.А.Хамиди» (1995), Р.Несіпбай «Кюй-токпе в системе традиционного мироотношения казахов (проблемы темы, формы и композиции)» (2000), Ж.Ордалиева «Созвучие: Габит Мусрепов и музыка» (2006), Г.Мұсағұлова «Национальное своеобразие речитаций в казахской опере» (2008), А.Бұлтбаева «Эпос және музыка» (2008), А.Қазтуғанованың «Қазақтың арнау күйлері (жанр және стиль мәселелері) (2008) т.с.с. еңбектерін шығарды.

Соңғы жиырма жылда бөлімде көптеген ғылыми жобалар жүзеге асырылды:

– «Қазақстанның өткен дәуірдегі және қазіргі заман музыка өнері» (2003-2005 ж.ж.) жобаның нәтижесінде «Қазақ өнерінің тарихы» атты 3 томдығы (2006, 2007) жарық көрді;

– «Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасы аясында (2004-2009 ж.ж.) «Қазақ музыкасы. Антология. – 5 т. – 1-т. Көне музыкалық фольклор» (2005), «Қазақ музыкасы. Антология. – 5 т. – 2-т. Орта ғасырдағы қазақ музыкасы» (2005), «Қазақ музыкасы. Антология. – 5 т. – 3-т. Алғашқы авторлық музыка» (2006), «Қазақ музыкасы. Антология. – 5 т. – 4-т. Кәсіби халық композиторларының шығармашылығы» (2006), «Қазақ музыкасы. Антология. – 5 т. – 5-т. Кәсіби халық композиторларының шығармашылығы» (2006) атты еңбектер жарық көрді.

– «Қазақстанның қазіргі заман музыка өнері: ағымдар мен бағыттар» (2006-2008 ж.ж.) жобаның нәтижесінде «Қазақстанның тәуелсіздік жылдарындағы музыка өнері» (2008) атты ұжымдық монография және «А.В.Затаевич. 500 казахских песен и кюйев» (толықтырылған, реставрацияланған академиялық басылым; 2007) жарық көрді.

– «Тәуелсіздік идеясының әдебиетте және өнерде бейнеленуі» (2009-2011 ж.ж.) атты жоба нәтижесінде «Дәстүрлі музыка мен композиторлық шығармашылықтағы тәуелсіздік идеясы» (2011) атты ұжымдық монография, «Қазақ опералары» (қазақ және орыс тілдерінде, 2010) атты жинақ жарық көрді.

– «Қазақстандағы халықтардың әдебиеті, фольклоры және өнері» (2012-2014 ж.ж.) атты жоба нәтижесінде «Музыкальное искусство народа Казахстана» (2014) атты ғылыми ұжымдық монография жарық көрді.

– «Ғылыми қазына» (2012-2014 ж.ж.) мақсатты бағдарлама аясында «Классикалық зерттеулер» кітап сериясы бойынша «Жұбанов А. «Қазақ композиторларының өмірі мен творчествосы» атты классикалық зерттеулердің 2-ші томы (2012), «Ранние предпосылки казахского музыкознания» 14-ші томы (2013) жарық көрді.

– «Ұлт зиялылары қазақ музыкасы туралы» 32-ші том (2014), «Ұлы дала тұлғалары» сериясымен «Құрманғазы» (2014) атты еңбектер жарық көрді;

– «Шетел қазақтарының әдебиеті, фольклоры және өнері» (2012-2014 ж.ж.) жоба нәтижесінде «Шетел қазақтарының өнері: музыка мәдениеті» (2014) атты ұжымдық монография жарық көрді.

– «Қазақ музыкасындағы Мәңгілік ел идеясы» (2015-2017) «Казахская музыка: национальная идея «Мәңгілік ел» (2017) атты С.Ә.Күзембайдың авторлық монографиясы мен «Идея «Мәңгілік ел» в казахской музыке» (2017) атты ұжымдық монография жарық көрді.

– «Историческая значимость Ассамблеи народа Казахстана в межэтнической культурной интеграции» (2015-2017) атты жоба нәтижесінде «Историческая значимость Ассамблеи народа Казахстана в межэтнической культурной интеграции» (2017) атты ұжымдық монография жарық көрді.

– «Интеграционные процессы в музыкальной культуре тюркоязычных народов» (2015-2017) атты жобы нәтижесінде «Интеграционные процессы в музыкальной культуре тюркоязычных народов» атты ұжымдық монография мен З.Касимованың «Интеграционные процессы в музыкальной культуре тюркоязычных народов (на материале свадебных песен)» атты авторлық монографиясы жарық көрді.

«Жаһандық дәуірдегі қазақ дәстүрлі музыка мәдениетінің жаңғыруы» (2018-2020 ж.ж.) атты жоба нәтижесінде «Жаһандық дәуірдегі қазақ дәстүрлі музыка мәдениетінің жаңғыруы» (2020) ұжымдық монография мен «Жаһандық дәуірдегі күй өнерінің даму үдерісі» атты А.Қазтуғанованың (2020) авторлық монографиясы жарық көрді.

«Дала фольклоры мен музыкасының 1000 жылы» (2019-2020) атты бағдарлама аясында «Ұлы даланың көне сарындары: Антология. Үш томдық. – Т. 1: Музыкалық фольклор. Дәстүрлі ән өнері» (2019), «Ұлы даланың көне сарындары: Антология. Үш томдық. – Т. 2: Аспаптық көне сарындар. Дәстүрлі күй өнері» (2020), «Көне күйлерді жүйелеу және іріктеу жұмыстарының өзекті мәселелері» (2020) атты еңбектер жарық көрді.
«Әдебиеттану және өнертану саласындағы қоғамдық сананы жаңғырту жағдайында жаңа гуманитарлық білімді қалыптастыру және инновациялық зерттеулер жүргізу: әлемдік тәжірибе және отандық практика» (2021-2022 ж.ж.) атты жоба аясында «Музыкатану саласындағы инновациялық ізденістер» (2022) атты ұжымдық монография жарық көрді.

Сондай-ақ «Музыкатану» бөлімінің ұйымдастыруымен өткен конференция материалдарының жинақтарын, атап айтқанда:

«Қазақстан мен Орталық Азияның дәстүрлі және қазіргі өнері» (2004);
«Ахмет Жұбанов және Қазақстанның өнертану ғылымы» (А.Қ.Жұбанов – 100) (2006);
«Б.Г.Ерзакович – музыка зерттеуші» (Б.Г.Ерзакович – 100) (2008);
«Ұлттық музыкатану ғылымының өзекті мәселелері» (С.Күзембай – 75) (2012);
«Ғасырлар кеңістігіндегі көне сарындар» (А.В.Затаевич – 150) (2019);
«Ұлт мәдениетіндегі рухани құндылықтар: ғылым мен өнер әлеміндегі Жұбановтар әулеті» (А.Қ.Жұбанов – 115) (2021);
«Әсемдікті әспеттеу – мәңгілік рухани құндылық» (С.Күзембай – 85) (2022) атты жинақтарды баспадан шығарды.

Бүгінгі күні, «Музыкатану» бөлімінде «Уақыт пен кеңістіктегі мәдени құндылықтар транзиті» (2023-2024 ж.ж.) атты нысаналы бағдарлама аясында «Қазақ музыкасы және ұлттың рухани әлеуеті» атты ұжымдық монография, «Қазіргі әдебиеттану мен өнертанудың өзекті мәселелері» (2023-2024) іргелі жоба аясында «Қазақстанның күйтану тарихы» атты авторлық монография әзірленуде. Сонымен қатар «Жаңа гуманитарлық білімді қалыптастыру үдерісіндегі академиялық музыкатану ғылымы» (2023-2025 ж.ж.) атты жобасы іске қосылды.

«Тәуелсіздік дәуіріндегі әдебиет және көркем публицистика» бөлімі

Тәуелсіздік дәуіріндегі әдебиет және көркем публицистика бөлімі қазіргі қазақ әдебиетінің іргелі мәселелерін зерттеумен айналысады. Бөлімнің тарихы 1934 жылы КСРО Ғылым академиясының Қазақ филиалы құрылған кезден бастау алады. Алғашында әдебиет секторы, кейін қазақ совет әдебиеті деп аталған бөлім әдебиет тарихын зерттеумен айналысты. Кейіннен Қазіргі қазақ әдебиеті бөлімі деп аталды.

Бөлімді әр жылдары Е.В.Лизунова, Е.Ысмайылов, М.Қаратаев, М.Базарбаев, С.Қирабаев, Қ.Ергөбек, Б.Ыбырайым, Н.Ақыш, Б.Майтанов сынды белгілі ғалымдар басқарды. Сондай-ақ бөлімде әр жылдары көрнекті ғалымдар – Е.Ысмайылов, Е.Лизунова, Қ.Жұмалиев, Ә.Тәжібаев, Т.Нұртазин, Б.Шалабаев, М.Базарбаев, С.Қирабаев, Ы.Дүйсенбаев, Р.Бердібаев, Ш.Елеукенов, Т.Кәкішев, М.Дүйсенов, А.Нұрқатов, Ә.Шәріпов, Б.Наурызбаев, Т.Әбдірахманова (ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты), М.Хасенов, Ж.Ысмағұлов, С.Ордалиев, Ә.Нарымбетов, М.Атымов, Д.Қамзабекұлы, Р.Тұрысбеков, Г.Елеукенова, филология ғылымдарының кандидаттары – Р.Рүстембекова, Ә.Райымбеков, Е.Жақыпов, К.Жыңжасарова, Ж.Молдағалиев, А.Нағметов, С.Баймолдин, Б.Дәрімбетов, Ш.Сариев, Т.Шапай, Қ.Керейқұлов, С.Аққұлұлы, Ж.Досбай, ғылыми қызметкерлер – Б.Жұмағалиева, З.Ілиясов т.б. ұзақ жылдар бойы жемісті еңбек етті.

Бүгінде бөлімнің меңгерушісі – Гүлжаһан Жұмабердіқызы Орда.

Бөлім қызметкерлері қай кезеңде де әдебиет тарихының мәселелерін жан-жақты зерттеп, салмақты ғылыми еңбектер шығарып отырды. 1949, 1955, 1958, 1960 жылдарда «Қазақ совет әдебиеті тарихының очеркі» деген атаумен ұжымдық монографиялар толықтырылып жарық көрді. 1961-1967 жылдары бөлім «Қазақ әдебиетінің тарихы» атты 6 кітаптан тұратын үш томдық ұжымдық еңбекті көпшілік оқырманға ұсынды. Сонымен қатар, «Қазақ совет әдебиеті тарихының» екі томдығы (1967), «Жанр сипаты» (1971), «Стиль сыры» (1974), «Дәстүр және жаңашылдық» (1980), «Қазақ поэзиясындағы дәстүр ұласуы» (1981), орыс тіліндегі «Традиции и новаторство в художественном освоении действительности» (1981) деген ұжымдық монографиялар әдебиеттану ғылымына қосылды. Елуінші жылдардың аяғында 1937 жылы жазықсыз қудаланған кейбір қаламгерлер ақталды. Қазақстанда С.Сейфуллин, Б.Майлин, І.Жансүгіров, С.Шәріпов, М.Дәулетбаев сынды жазушылар есімі мен шығармалары әдебиет тарихына қайта кірді. Ғалымдар ақталған қаламгерлер шығармаларының жинақтарын дайындауда, оны ғылыми айналымға түсіруде қарымды еңбек етті. Әсіресе, сексенінші жылдардың аяғында ақталған А.Байтұрсынов, Ш.Құдайбердіұлы, М.Дулатов, Ж.Аймауытов, М.Жұмабаев шығармаларын жарыққа шығарып, жан-жақты зерттеуде бөлім қызметкерлерінің еңбегі зор. С.Қирабаев «Жүсіпбек Аймауытов» (1993), Ш.Елеукенов «Мағжан Жұмабаев» (1995) атты монографиялар жариялады. Р.Тұрысбеков, Д.Қамзабекұлы, С.Аққұлұлы сияқты жас ғалымдар Мәскеу, Орынбор, Қазан қалаларына іссапарға жіберіліп, Алаш қайраткерлері туралы мол мұрағаттық деректер жинады. Қазір олар осы саладағы белгілі маманға айналды.

Бөлім қызметкерлері 10 томдық «Қазақ әдебиетінің тарихын» жазуға үлкен үлес қосты. Сонымен қатар, «Қазақ романы: өткені мен бүгіні» (2009), «Қазақ көркем сөзінің шеберлері», «Майдан жырлары» (2010), «Майдангер қаламгерлер» (2010), «Қазақ көркем сөзінің шеберлері» (2010), «ХХІ ғасырдағы қазақ әдебиеті» (2011) т.б. ұжымдық еңбектерді жарыққа шығарды. Соңғы жылдары бөлімнен «Қазіргі әдебиеттегі жалпыадамдық парадигмалар», «Қазіргі қазақ драматургиясындағы инновациялық ізденістер» (1991-2016 жж.), «Ұлттық әдебиет және еліміздің зияткерлік әлеуеті» (Тәуелсіздік дәуіріндегі проза), «Қазіргі қазақ әдебиеті: даму үрдістері, есімдер мен оқиғалар», «Рухани жаңғыру» идеясын жүзеге асырудағы көркем әдебиеттің ресурстық әлеуеті», «Қазіргі балалар әдебиетінің даму үрдістері» (1991-2021 жж.) т.б. ұжымдық еңбектерді жарыққа шығарды.

Бүгінде бөлімнің меңгерушісі – Гүлжаһан Жұмабердіқызы Орда. Ол «Қошке Кемеңгерұлының әдеби мұрасы» тақырыбында кандидаттық, «Әдебиеттану ғылымының проблемалары және Мүсілім Базарбаев зерттеулері» деген тақырыпта докторлық диссертация қорғап, «Алаштың бір ардағы» атты монографиясы үшін М.О.Әуезов атындағы сыйлықтың лауреаты атанған. Ұлттық ғылыми кеңестің мүшесі әрі қазақ әдебиеті бойынша орта білім беру жүйесіне арналған бірнеше оқулықтың авторы.
Қазіргі таңда бөлім «Қазіргі поэзиядағы модификация: стиль, ырғақ, форма» және «Балалар әдебиетінің пәнаралық байланысын кешенді зерттеу» атты екі жоба бойынша ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізіп жатыр. Бөлімде бүгінде ғылым докторлары – Н.Ақыш, Г.Орда, PhD мамандар – Г.Сәулембек, Ж.Сәрсенбаева, А.Ахметова, Н.Құдайбергенов, Е.Қуатбекұлы жұмыс істейді.

«Театртану және кино» бөлімі

Ғылыми зерттеу аясының негізгі бағыттары: Театртану және кино

Театртану және кино бөлімнің тарихы 0 жылдан басталады.

Жүзеге асырылған ғылыми жобалар:

–

«Фольклортану» бөлімі

Фольклортану бөлімі алғаш 1930-1940 жылдар аралығында Қазақтың Ұлттық мәдени ғылыми-зерттеу институтының секторы ретінде жұмыс істеп, фольклорлық мәтіндерді жинап, жүйелеумен айналысқан. 1940 жылдары фольклор секторы бөлімшеге айналып, дәстүрлі және кеңестік фольклор зерттелді. Әсіресе, М.Әуезовтің жетекшілігімен 1948 жылы жарық көрген «Қазақ әдебиетінің тарихы. Фольклор. 1-т. Алматы, 1948» деген ұжымдық монографияны ерекше атауға болады.

Фольклорлық мұраларды жанрлық тұрғыдан көптомдық түрінде жариялау 1950-1970-жылдары жүзеге асты. Осы кезеңде «Қазақ эпосы» сериясы бойынша «Қамбар батыр», «Ер Тарғын», «Алпамыс», «Қобыланды батыр», «Қозы-Көрпеш–Баян-сұлу», «Қыз Жібек» жырларының академиялық басылымы қазақ және орыс тілдерінде жарық көрді. 1957-1964 ж. аралығында қазақ және орыс тілдерінде үш том «Қазақ ертегілерінің» академиялық басылымы дайындалып, мәтіндер жанрішілік түрлерге жіктеліп, ұсынылды. 1965-1966 ж. фольклортану бөлімі «Айтыстың» да үш томын дайындап, жарыққа шығарды. 1960-1964 жылдар аралығында жарық көрген «Қазақ әдебиетінің тарихы» фольклортануға бірінші томның екі кітабын арнады. «Қазақ әдебиетінің тарихы» кітабының фольклорға арналған орыс тіліндегі басылымы 1968 жылы жарық көрді. Сонымен қатар «Қазақ филологиясының мәселелері» (1964), «Казахская народная поэзия» (1967), «Шешендік сөздер. Қазақтың шешендік, тапқырлық, нақыл сөздері» (1967), «Шешендік өнер (Сырым сөздерінің негізінде)» (1969), т.б. кітаптар жарық көріп, фольклорлық жанрлар сол кездегі ғылыми деңгейге сай зерттелді. 1950-1970 жылдары фольклортану бөлімінің ұжымдық монографиялары бүкілодақтық ғылым талабының деңгейінде дайындалды. Мәселен, «Казахский фольклор в собрании Г.Н.Потанина» (1972), осындай мақсатты жұмыс «Хайуанаттар туралы қазақ ертегілерін» (1979) жарыққа шығаруда да басшылыққа алынған. 1975 жылы Мәскеуден «СССР халықтарының эпостары» сериясы бойынша «Қобыланды батыр» жарыққа шықты. Фольклорлық шығармалардағы тарихилық және типологиялық зерттеулер мақсатты түрде қолға алынып, ұжымдық іргелі зерттеулер жасалды. «Қазақ тарихи жырларының мәселелері» (1979), «Қазақ фольклорының типологиясы» (1981), т.б. еңбектер сол ауқымды жұмыстардың айғағы. 1986-1990 жылдар аралығында «Қазақ халық әдебиеті. Көп томдық» сериясы бойынша 18 том фольклорлық мәтіндер жанрлық ерекшелігі бойынша жарияланды. Сол кезеңде «Қазақ фольклористикасының тарихы. Революцияға дейінгі кезең» атты ұжымдық зерттеу (1988), «Фольклор шындығы» (1990) атты монографиялар жарық көрді.

Тәуелсіздіктен кейінгі кезеңде қазақ фольлорын зерттеу ісі жаңа арнаға түсті. Ұлттық фольклордың бұған дейінгі ашылмаған қырларын шынайы ғылыми тұрғыдан қарастырудың мүмкіндігі туып, бұрын тиым салынған мәтіндер мен фольклортанушылар еңбектері ғылыми айналымға қосылды. Фольклорист ғалымдардың жинаған материалдары жинақ болып шықты.

В.В.Радловтың қазақ фольклорына қатысты жинаған мәтіндері «Алтын сандық» (1991) және «Ел қазынасы – ескі сөз» (1994) деген тақырыптармен алғашқы жарияланым бойынша жарық көрді. «Қазақ фольклорының тарихилығы» (1993) атты ұжымдық еңбекте халықтың әр дәуірдегі тұрмыс-тіршілігі, әдет-ғұрып, наным-сенімімен тығыз байланыста өрбитіндігі жан-жақты зерделенген. Фольклорлық поэтика әр жылғы зерттеулерде сөз болған. Дегенмен «Қазақ фольклорының поэтикасы» (2001) атты ұжымдық монография оны ауқымды әрі мақсатты түрде тереңінен зерттеді. Он томдық «Қазақ әдебиетінің тарихы» кітабының фольклорлық кезеңіне арналған бірінші томы (2008) қазақ фольклорының тарихын жаңаша зерттеуге арналды. Онда фольклор мен әдебиеттің мүлде бөлек екі үлкен арна екенін ашып көрсетті. «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы бойынша 2007-2008 ж. аралығында үш том «Мировая фольклористика» жинағы жарық көрді. «Бабалар сөзі» жүз томдық сериясы бойынша бес том «Ертегілер» (73-77 томдар) жанрішілік-стадиялық ерекшелікке сай дайындалды.

2006-2022 жылдар аралығында атқарылған іргелі және қолданбалы жобалар аясында Фольклортану бөлімінен «Қазіргі әдебиет және фольклор» (2008), «Тәуелсіздік және фольклор» (2011), «Шетелдегі қазақ фольклоры» (2014), «Қазақстандағы қазіргі заман фольклоры» (2014), «Қазақ эпосы әлемдік эпостық мұра аясында» (2017), «Қазақ фольклортануының тарихы» (ХVIII-ХХІ ғасырдың басы) (2017), «Қазақ эпосының сюжеттері» (2017), «Қазақ фольклорының қастерлі әлемі» (2020), «Абай шығармашылығының фольклорлық қайнар көздері» (2021), «Ұлы дала ойындары» (жинақ) (2021), «Рухани жаңғыру аясындағы рухани мәдениет» (2022), «Ұлы дала ойындары» (тегі, типологиясы, қоғамдық қызметі) (2022) қатарлы ұжымдық монографиялар жарыққа шықты. Классикалық зерттеулер сериясы аясында үш том (11, 13, 24 томдар) дайындалып, ғылыми түсінігі жазылды.

Бүгінде фольклортану бөлімінде 3 филология ғылымдарының докторы: С.А.Қасқабасов, Б.У.Әзібаева, К.І.Матыжанов және 1 филология ғылымдарының кандидаты – С.Медеубек, 1 аға ғылыми қызметкер Д.С. Жақан, 4 ғылыми қызметкер – Н.Набиолла, А.Мұхамедияр, О.Жолдыбай, Т.Дәуітұлы қызмет істейді.

Бөлім қызметкерлері бүгінде «Алаш қайраткерлері және ұлттық фольклор» (2022-2024) (Жоба жетекшісі: С.Қасқабасов), «Алтын Орда дәуірі және қазақ фольклоры» (2022-2024) (Жоба жетекшісі: К.І. Матыжанов) тақырыбындағы гранттық жобалармен қатар «Қазақ фольклорындағы мифтік сюжеттер мен мотивтер» атты іргелі зерттеу (Жоба жетекшісі: К.Матыжанов) және «Фольклор және қоғамдық сана» (Жоба жетекшісі: К.І.Матыжанов) тақырыбындағы қолданбалы зерттеу жұмыстарымен айналысуда.

М.О.Әуезовтен кейін Фольклортану бөлімінің меңгерушісі қызметін Е.Исмайылов, М.Қаратаев, М.Ғабдуллин, Р.Бердібаев, Ш.Ыбыраев, С.Қасқабасов, Б.Әзібаевалар атқарған.

2018 жылдан бері қарай Фольклортану бөлімі ҚР ҰҒА корреспондент-мүшесі, филол.ғ,д. К.І.Матыжановтың жетекшілігімен жұмыс істейді.

«Халықаралық байланыстар және әлем әдебиеті» бөлімі

Ғылыми зерттеу аясының негізгі бағыттары: ХХІ ғасырдағы әлем әдебиеті, Қазақстанның қазіргі әдебиеті, компаративистика, Тәуелсіздік кезеңіндегі қазақ әдебиетінің халықаралық байланыстары.

ТМД елдері (Ресей, Өзбекістан, Молдова, Қырғызстан, Тәжікстан, Украина, Грузия, Әзірбайжан) және алыс шетел (Корей Республикасы, Түркия) Ғылым академиясының институттары және жетекші ғылыми орталықтарымен; Түркия, ШҰАА ҚХР, Ресей, Қырғызстан, Әзірбайжан жоғары оқу орындарымен; Ресей, Беларусь әдеби мұражайларымен ынтымақтастық туралы келісім шарттар жасалды.

Халықаралық байланыстар және әлем әдебиеті бөлімнің тарихы 2002 жылдан басталады. Әлем әдебиеті және халықаралық байланыстар бөлімін басқарғандар – филология ғылымдарының докторы, профессор Маданова Маргарита Хамитовна (2002-2006 жж.), кейіннен филология ғылымдарының докторы, профессор Шериаздан Рустемұлы Елеукенов (2007-2009 жж.), бүгінгі күні, 2010 жылдан бастап бөлімді филология ғылымдарының кандидаты, доцент Светлана Викторовна Ананьева басқарып келеді. 2012 жылдан бері – сыртқы әдеби байланыстар және аналитика бөлімі, 2019 жылдан бастап – халықаралық байланыстар және әлем әдебиеті бөлімі болды.

Жүзеге асырылған ғылыми жобалар:

– «Әлемдік көркем үдеріс және Тәуелсіз Қазақстанның әдебиеті (1991-2001)» (2002-2005 гг.). «Қазақстан халықтарының әдебиеті» (2004), Үндістан, Чехия, Түркия елдері ғалымдарының қатысуымен «ХХ-ХХІ ғасырлар тоғысындағы әлем әдебиеті очерктері» (2006) ұжымдық монографиялары жарық көрді;

– «Тәуелсіз Қазақстанның халықаралық әдеби байланыстары» (2006-2008 гг.). Ресей, Румыния және Молдова ғалымдарының қатысуымен «Әдеби-көркем диалог» (2008), «Тәуелсіздік кезеңіндегі қазақ әдебиетінің халықаралық байланыстары» (2008) ұжымдық монографиялары жарық көрді;

– «Әлемдік әдеби үдеріс және шет ел әдеби сынындағы қазақ әдебиеті» (1991-2011)» (2009-2011 гг.). Германия мен Франция ғалымдарының қатысуымен «Интеграциялық үдерістер және қазақ әдебиеті» (2011), Германия, Румыния, Болгария, Словакия, Ресей, Молдова ғалымдарының қатысуымен «Ең жаңа шетел әдебиеті» (2011) ұжымдық монографиялары жарық көрді;

– «Қазіргі кезеңдегі Қазақстан халқының әдебиеті» (2012-2014 гг.). «Қазақстан халқының қазіргі әдебиеті» (2014) ұжымдық монографиясы жарық көрді. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің «Әлеуметтік маңызы бар әдебиет түрлерін басып шығару» бағдарламасы бойынша «Қазақстан халқының әдебиеті» монографиясы қайта басылып шықты;

– «ХХІ ғасырдағы әлемдік әдеби үдеріс» (2015-2017 гг.). Ресей, Беларусь, Грузия, Қырғызстан, Литва, Өзбекістан елдері ғалымдарының қатысуымен «ХХІ ғасырдағы әлемдік әдеби үдеріс» (2016) ұжымдық монографиясы, ҚХР, Ресей, Молдова ғалымдарының қатысуымен «Әлемдік әдеби үдеріс: контент, бағыттар, трендтер» (2017) оқу құралы жарыққа шықты;

– «Қазақ-американдық әдеби ынтымақтастықтың жаңа дәуірі» (2015-2017 гг.). АҚШ ғалымдарының қатысуымен «Қазақ-американдық әдеби байланыстар: қазіргі жағдайы мен келешегі» (2016) ұжымдық монографиясы, «Summer Evening, Prairie Night, Land of Golden Wheat. The Outside World in Kazakh Literature» (2016) (Колумбия университетімен бірге), «Адам және табиғат. Человек и природа. Human and Nature» (2017) қазақ әдебиетінің антологиялары жарыққа шықты;

– «Шетел рецепциясындағы Абай Құнанбаев шығармашылығы» (2015-2017 гг.). «Шетел рецепциясындағы Абай Құнанбаев шығармашылығы» (2016) жинағы, «Әлемдік әдебиеттанудағы Абай Құнанбаев» (2017) ұжымдық монографиясы жарық көрді.

– «Қазақстан әдебиеті мен өнеріндегі «Мәңгілік ел» концепті (2018-2020 жж.). Беларусь, Грузия, Молдова, Ресей, Румыния, АҚШ, Франция ғалымдарының қатысуымен «Қазақстан менің тағдырымда» (Т.1, Поэзия, 2019), (Т. 2, Проза, 2020) қазіргі әдебиеттің екі хрестоматиясы және «Жаһандық әлемдегі мәдениет» (2020) ғылыми жинағы жарық көрді.

– «Қазақстан және әлемдік әдеби кеңістік: компаративті зерттеулер» (2020-2022 жж.). «Шетел дереккөздердегі Қазақстан әдебиеті» (2021) жинағы, «Қазақстан және әлемдік әдеби кеңістік: компаративті зерттеулер» (2022) ұжымдық монографиясы жарық көрді.

Баспа бетінен жарық көрген ғылыми еңбектер отандық және шетелдік әдебиеттанушылар және сыншылар тарапынан өте жоғары бағаланды. «Ең жаңа шетел әдебиеті» (2011) ұжымдық монографиясы – Ғылым академиясы халықаралық қауымдастығының (Ресей) «Ғылыми кітап – 2012» халықаралық конкурсының лауреаты. Коллективная монография «Интеграциялық үдерістер және қазақ әдебиеті» – Білім берудегі ақпараттық технологиялардың аймақаралық орталығының (Ресей) «Гуманитарлық саладағы ең үздік ғылыми кітап – 2013» халықаралық конкурсының лауреаты. «Қазақстан халқының қазіргі әдебиеті» ұжымдық монографиясы Беларусь Республикасының Министрлер Кеңесінің Дипломымен (2015), Білім берудегі ақпараттық технологиялардың аймақаралық орталығының (Ресей) «Гуманитарлық саладағы ең үздік ғылыми кітап – 2016» халықаралық конкурсының жеңімпаз дипломымен және ҚР өзбек қоғамдық бірлестігі «Дустлик» қауымдастығының «Аргумок» (2016) төсбелгісімен марапатталды.

ТМД елдерінің Халықаралық гуманитарлық ынтымақтастығы қоры (ХГЫҚ) және «Көркем әдебиет» (Мәскеу) баспасымен бірлесіп «ТМД әдебиеті классикасы» сериясы бойынша ТМД елдерінің фольклоры мен әдеби ескерткіштері томдарын дайындады. «Домбырамен ән шырқалар» (2009), «Менің төбемдегі көк аспан» (2010), «Мәңгілік аспан желкені астында» (2011) томдары жарық көрді. 2010 жылы бөлім қызметкерлері Корей және Орталық Азия аңыздары, ертегілері, эпостарын зерттеу және сандық мұрағаттау жобасын жүзеге асыруға белсене қатысты. Нәтижесінде қазақ фольклорының 9 туындысы Сеулде корей тілінде шыққан «Каzakhstаn» деген кітапта жарық көрді. 2011 жылы «Қазіргі мәдениет және мәдени мұра» мәдени ресурстарды дамыту бойынша Қазақстан, Корей, Тәжікстан және Қырғызстан өкілдерінің қатысуымен IV Орталық-азиялық-Корей Кеңесі өткізілді.

Информационный портал Института Литературы и искусства имени Мухтар Ауэзова